Dla dzieci zabawa to ciężka praca. Brzmi absurdalnie? A jednak to prawda – dzieci poprzez zabawę wciąż się uczą, zdobywają mnóstwo nowych umiejętności, nabywają wiedzę i kompetencje społeczne, niezbędne w dalszym życiu. Warto wspierać dziecięcą zabawę, oferując pociechom wartościowe zabawki, które pomogą im poznawać świat w pełni. W tej roli sprawdzą się zabawki edukacyjne oraz sensoryczne. Czym się od siebie różnią? Wyjaśniamy!
Czego dowiesz się z tego wpisu?
- Czym są zabawki edukacyjne?
- Czym są zabawki sensoryczne?
- Czy każde dziecko może się bawić zabawkami sensorycznymi?
TL;DR
Odpowiednio dobrane zabawki mogą wspierać właściwy rozwój dziecka. Zabawki sensoryczne zostały stworzone po to, by zapobiegać zaburzeniom integracji sensorycznej, czyli nieprawidłowemu interpretowaniu płynących z otoczenia bodźców. Warto otaczać nimi maleństwo już od pierwszych miesięcy życia. Niektóre z zabawek sensorycznych mogą pełnić jednocześnie funkcję edukacyjnych, czyli takich, które wspierają poszerzanie informacji o świecie i kształtują funkcje poznawcze dziecka.
Zabawki edukacyjne – nauka poprzez zabawę
Niejeden rodzic z pewnością zauważył, że maluchowi do zabawy nie potrzeba wiele. Czasem wystarczą przedmioty codziennego użytku, które, jak się okazuje, można wykorzystać na tysiące sposobów. Kreatywność dzieci bywa w tym względzie praktycznie nieograniczona. Maluchy pociąga możliwość odkrywania, jak działają przeróżne sprzęty, zwłaszcza, jeśli widzą, jak posługują się nimi dorośli. Czerpiąc z tego rodzaju doświadczeń, profesjonaliści starają się więc tworzyć zabawki, oddziałujące na świadomość dzieci w podobny sposób, a przy tym całkowicie bezpieczne.
Tak właśnie powstają zabawki edukacyjne, czyli takie, które mobilizują dziecko do wysiłku umysłowego lub fizycznego. Chcąc rozwiązać problem, który kryje w sobie zabawka, dziecko rozwija funkcje poznawcze i zdolności motoryczne, a także uczy się rozpoznawać związki przyczynowo-skutkowe. Poprzez wspólną zabawę z innymi, kształci też interakcje społeczne i mowę. Do tego rodzaju należą praktycznie wszystkie zabawki, zabawa którymi może dziecku pomóc w nabyciu konkretnej umiejętności: układanki, sortery, gry zręcznościowe i logiczne, a nawet proste klocki. Zwłaszcza te zabawki, które wymagają wykonywania precyzyjnych ruchów i działań, aktywizują mózg i sprzyjają koncentracji. Ważne jednak, żeby były dostosowane do możliwości poznawczych dziecka, dlatego powinny być wprowadzane na właściwym etapie rozwojowym.
Zabawki edukacyjne nie muszą wcale piszczeć, migotać i wirować. Wystarczy, że będą powodem do odkrywania jakiejś cząstki rzeczywistości.
Zabawki sensoryczne – wsparcie prawidłowego rozwoju
Ten sam przedmiot przedmiot, jak na przykład sprzyjający ćwiczeniu koordynacji oko-ręka sorter, może pełnić jednocześnie rolę zabawki edukacyjnej i sensorycznej. Jednak funkcja tych drugich jest nieco inna. Zabawki sensoryczne to te, które oddziałują jednocześnie na kilka zmysłów, aktywizując różne ośrodki w mózgu w tym samym czasie. To szczególnie ważne dla integracji sensorycznej, czyli współdziałania wszystkich receptorów człowieka, umożliwiającego mu codzienne funkcjonowanie. Niewłaściwe przetwarzanie odbieranych z otoczenia bodźców prowadzi do zaburzeń interpretacji świata, co ma negatywny wpływ na dalszy rozwój społeczny i emocjonalny. Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej przejawiają często nadmierne pobudzenie. Stoi za tym zbyt duża liczba odbieranych komunikatów, z którymi mózg nie potrafi sobie poradzić. Wprowadza to całkowity chaos w odczuwaniu świata. Inną, nie mniej częstą konsekwencją zaburzeń integracji sensorycznej jest niedobodźcowanie, objawiające się poszukiwaniem intensywniejszych doznań sensorycznych, na przykład bólu.
Zadaniem zabawek sensorycznych jest wspieranie kształtowania wrażliwości receptorów i nauka radzenia sobie z nimi. To właśnie przyczyna specyficznej budowy tego rodzaju zabawek. Są one zwykle wielofakturowe, a dziecko, dotykając je, przekonuje się, ile różnych doświadczeń – dotykowych, wzrokowych, słuchowych, a nawet smakowych i zapachowych – może przynieść odkrywanie świata. Uzupełnia mapę swojego ciała, uświadamiając sobie, jak jego poszczególne obszary reagują na bodźce. Dlatego zabawki sensoryczne nadają się przeważnie nie tylko do głaskania, ale i do gniecenia czy gryzienia. Mogą mieć wymuszające specyficzny chwyt kształty albo kontrastowe kolory, ważne zwłaszcza dla niemowląt, których percepcja barw znacznie odbiega od naszej. Czasem szeleszczą i syczą, aby w łagodny sposób oddziaływać także na zmysł słuchu.
Choć zarówno zabawki edukacyjne, jak i sensoryczne, mogą być stosowane podczas terapii zaburzeń rozwoju, nie należy sądzić, że nadają się tylko dla dzieci, u których wykryto nieprawidłowości. Mądra zabawa to doskonałe wsparcie rozwoju każdego malucha, a zabawki edukacyjne i sensoryczne niewątpliwie się do niej przyczyniają. Jeśli szukasz bezpiecznych i atrakcyjnych zabawek, które pomogą Twojemu dziecku zdobywać nowe doświadczenia, zajrzyj na sklep-tolek.pl! Wybierz dobrze i patrz z radością, jak rośnie Twoja pociecha.
Przeczytaj także:
Pomóż dziecku poznawać świat - jakie zabawki sensoryczne wybrać?
Zabawki sensoryczne dla niemowląt - czy warto?
Źródło zdjęć: sklep-tolek.pl, unsplash.com
